In de nacht van 31 oktober is de sluier tussen het heden en het hiernamaals heel dun, waardoor de doden makkelijker terug kunnen keren op aarde. Lees hier hoe het allemaal begon, waarom de pompoen zo’n griezelige rol speelt en wie Zwarte Kaat was.
Halloween, geschminkte dame met pompoen
Hoe het begon …
Heel lang geleden vierden de Kelten op 1 november het festival Samhain, ofwel het Keltische nieuwjaar. Ze waren ervan overtuigd dat op die dag de geesten van de gestorvenen van dat jaar terugkwamen, om een levend lichaam in bezit te nemen. Dus droegen die arme, doodsbange Kelten ieder jaar griezelige maskers en kostuums die de boze geesten moesten afschrikken.
Halloween vier je pas écht in Keltisch Ierland De Keltische cultuur vond je zo’n 2500 jaar geleden in landen als Ierland. Vandaar dat wordt beweerd dat je in Ierland moet zijn als je Halloween echt wil beleven. Ik kan het niet beoordelen, want ik ben er nog nooit geweest. Maar blijkbaar weten de Ieren als geen ander hoe ze van ‘hun’ Halloween een feestelijk en onvergetelijk spektakel kunnen maken. In Ierland vind je dan ook veel verlaten kastelen vol spinnenwebben, eenzame kerkhoven en leegstaande abdijen met vleermuizen.
Ook Amerika moest eraan geloven
In de 19e eeuw emigreerden de Ieren massaal naar Amerika, en ze namen het Halloweenfeest mee de oceaan over. In deze tijd dook ook de bekende jack-o’-lantern op, een uitgeholde pompoen die op een gezicht lijkt met een lugubere tandeloze grijns. De opengesneden pompoen bevat vaak een brandende lamp of kaars. Wereldwijd is dit wellicht het bekendste symbool van Halloween geworden.
De lantaarn van met Stingy (gierige) Jack De jack-o-lantarn dankt zijn naam aan hoefsmid Jack O’Latern. Stingy Jack was niet bepaald een heilige, en slaagde erin om zelfs de duivel niet één, maar twee keer te slim af te zijn! Het verhaal wil dat de duivel naar zijn stamkroeg kwam om zijn ziel te halen. Maar gierige Jack, niet bereid om afstand te doen van zijn zuurverdiende geld, wist de duivel te overtuigen om in een muntstuk te veranderen om de rekening te betalen. Jack stopte de duivel in zijn geldbuidel waar een kruis op stond, zodat hij onmogelijk kon ontsnappen.
Trick or Treat! Of ik steek mijn tong naar je uit!
Een jaar later zocht de duivel hem opnieuw op. Stingy Jack kreeg daar schoon genoeg van en verzon een list. Hij overtuigde de duivel om in een boom te klimmen en blokkeerde vervolgens de weg naar beneden door een groot kruis in de schors te kerven. De duivel zat vast totdat hij beloofde Jack met rust te laten.
Na Jacks dood weigerde God hem de toegang tot de hemel omdat hij met de duivel had geheuld. Eenmaal bij de hellepoort wilde de zwaar beledigde duivel hem ook al niet binnenlaten. Sinds die tijd doolt de ziel van Jack rond op de aarde. De duivel gooide hem wel nog een gloeiend kooltje na die Jack in een knol stak om zijn weg te verlichten. Later werd die knol vervangen door een pompoen.
Trick or treat In de 20e eeuw is Halloween hier en in de VS vooral een kinderfeest met de bedoeling om diegene die opendoet een beetje bang te maken. In ruil daarvoor worden de kinderen beloond met een lekkere traktatie (trick or treat).
Stingy Jack had to wander all alone on Earth. The devil felt sorry for Jack and gave him a piece of burning coal and said: “So that you may always have some light on your endless dark yourney”. But Jack could not hold the burning coal in his hands, so he found a turnip and carved a hole in it. He pleaced the burnig coal in it.
De streken van Zwarte Kaat
Heksenboom in Bladel, fantasietekening
Heks uit de Kempenstreek.
Soms hoef je helemaal niet zo ver te reizen om eens lekker te kunnen griezelen. Vlakbij mijn woonplaats, op landgoed Ten Vorsel (gemeente Bladel), vind je een monumentale beuk van ongeveer 130 jaar oud die de heksenboom wordt genoemd. De boom dankt zijn naam aan het “Verhaal van Zwarte Kaat”, naar het boek “Het Kind met den Helm” van de 19e eeuwse Bladelse schrijver Jan Renier Snieders. Zoals je wel zult vermoeden was ‘Zwarte Kaat’ geen lieverdje maar een heks die ooit samen met haar roversbende de omgeving onveilig heeft gemaakt, en zelfs een kind heeft ontvoerd. De boze heks zou uiteindelijk haar straf niet ontlopen en volgens de sage zou zij op deze plek begraven liggen.
Snelle schets Heksenboom Bladel
Het verhaal van Zwarte Kaat wordt nog steeds verteld aan de vele kinderen die met hun school op kamp komen op Landgoed Ten Vorsel. Hierdoor wordt de legende levend gehouden en wie goed luistert, hoort nog regelmatig haar ijzingwekkende heksenlach door het bos galmen.
Mijn creatieve reis begint begint vaak door gewoon mijn fantasie te gebruiken, maar soms vindt het ook zijn oorsprong in foto's die ik met mijn iPhone heb genomen. Het is nooit de bedoeling om deze simpelweg te kopiëren, maar eerder om een geheel eigen creatie te maken, al zoekend naar het juiste kleurenpalet en een harmonieuze compositie. Ik combineer graag verschillende elementen tot een nieuw geheel.
0 reacties